خودروهایی با طراحی درهای گالوینگ
خودروهای معدودی در دنیا از طراحی درهای گالوینگ استفاده کردهاند؛ اما این درها چه ویژگیهایی دارند؟ اگر به آشنایی با مکانیسم جذاب درهای گالوینگ علاقهمند هستید این مقاله را دنبال کنید.
زمانی که به عناصر طراحی یک خودرو فکر میکنیم، درها جزو نخستین مواردی نیستند که به ذهن خطور میکنند. با اینکه سایر عناصر طراحی خودروها همچون چراغهای جلو و قطعات آیرودینامیکی جلبتوجه میکنند اما درها را به عنوان وسیلهای کاربردی و معمولی که وظیفه ورود و خروج به/از کابین را بر عهده دارند در نظر میگیرند؛ اما درها میتوانند تأثیر کلیدی روی طراحی یک وسیله نقلیه داشته باشند. بیشتر خودروها از درهای معمولی با هدف آسانتر شدن ورود و خروج سرنشینان استفاده کردهاند هرچند برخی خودروها نیز در تاریخ به خاطر همین ویژگی خود متمایز شدهاند. یکی از انواع درهای بکار رفته در خودروها که جایگاه تاریخی ویژهای هم دارد درهای گالوینگ هستند که به دلیل طرز باز شدن خود برجسته میشوند. درهای گالوینگ به کرات با دیگر انواع درها همچون درهای پروانهای اشتباه گرفته شدهاند اما میخواهیم هریک از این نوع درها را با یکدیگر بررسی کنیم و به برخی خودروها که در چند دهه اخیر از چنین طرح جذابی بهره گرفتهاند اشاره نماییم.
درهای گالوینگ
درهای گالوینگ با محل قرار گرفتن لولاها و طرز باز شدن خود تعریف میشوند. همانند بیشتر خودروها و بجای داشتن لولا در هر طرف، این درها از لولاهای بالایی استفاده میکنند و خود درها نیز به سمت بالا باز میشوند تا ما را به یاد بالهای پرندگان بیندازند. همچنین این نوع درها با نام درهای بال شاهین نیز شناخته شدهاند. زمانی که درها باز باشند موازی کف زمین هستند و این امر دسترسی راحتتر به صندلیها را امکانپذیر میکند. البته محدودیتهایی نیز وجود دارد که از جمله آنها میتوان به خروج سختتر از کابین در زمان تصادف و همچنین عدم استفاده از آنها در خودروهای روباز اشاره کرد. در چند دههای که طراحی خودرو تکامل یافته است، طراحان نوآوریهای زیادی را در زمینه درها وسایل نقلیه بکار بردهاند. با اینکه بسیاری از این طرحها فراگیر نشده و جلبتوجه نکردهاند اما همچنان بخش مهمی از تاریخ طراحی وسایل نقلیه را تشکیل میدهند. در ادامه به انواع درهای خودروها خواهیم پرداخت.
درهای معمولی
این نوع درها سادهترین و رایجترین نوع بکار رفته در خودروها هستند و از یک صفحه فلزی مستطیلی به همراه دستگیره استفاده کرده و لولای در نیز در جلو قرار دارد. این نوع درها در بیشتر خودروها به یک استاندارد بدل گردیدهاند زیرا بسیار ایمن هستند و احتمال باز شدن آنها در هنگام حرکت بسیار کم است.
درهای قیچی
معمولاً این نوع درها با درهای گالوینگ اشتباه گرفته میشوند هرچند طراحی متفاوتی دارند. برخلاف درهای گالوینگ، لولای درهای قیچی در جلو قرار داشته و با اینکه به سمت بالا و با زاویه ۹۰ تا ۱۳۰ درجه حرکت میکنند اما بهصورت موازی با خودرو باز میشوند. این درها گزینهای عالی برای باز شدن در فضاهای تنگ هستند اما محدودیتهای خاص خود را نیز دارند که از جمله این موارد میتوان به ایمنی پایینتر اشاره کرد. درهای قیچی شکل یک ویژگی لوکس در خودروها محسوب میشوند و معمولاً آنها را در خودروهای گرانقیمت میبینیم.
درهای پروانهای
این نوع درها از همان مشکل درهای قیچی شکل یعنی اشتباه گرفتن با طراحی گالوینگ رنج میبرند. با اینکه درهای پروانهای و قیچی به سمت بالا حرکت میکنند اما بزرگترین تفاوت این است که درهای پروانهای ابتدا به سمت بیرون و سپس بالا باز میشوند و لولای آنها در ستون A قرار دارد. نتیجه حرکت این نوع درها نیز ایجاد ظاهری همانند بال پروانه است.
درهای قو
درهای قو نسخهای بازنگری شده از درهای عادی هستند و با اینکه لولای آنها همانند بیشتر خودروها در جلو قرار دارد اما در ارتفاع بالاتر و روی فریم قرار داشته و با زاویه اندکی رو به بالا باز میشوند. این حالت همانطور که از نامش هم برمیآید حالتی شبیه بالهای قو را تداعی میکند. مکانیسم باز شدن درهای قو باعث راحتتر شدن دسترسی به کابین شده و درعینحال مزیتهای کاربردی و ایمنی درهای سنتی را نیز حفظ میکند. برخی محصولات استون مارتین و جگوار دارای چنین طرحهایی هستند.
درهای دو وجهی
در دو وجهی به ندرت در خودروها دیده میشود و البته شباهتهای زیادی با انواع قیچی شکل و پروانهای دارد. تفاوت اصلی به روش باز شدن درها مربوط است که با زاویهای ۹۰ درجه و رو به بالا در درهای دو وجهی باز شده و هنگامی که این فرآیند بهطور کامل انجام میشود درها ظاهری کاملاً عمود بر بدنه خودرو دارند.
درهای کانوپی
درهای کانوپی بسیار نادر بوده و فقط در برخی پروتوتایپها نصب شدهاند و علت آن نیز نقاط ضعف زیاد چنین طرحی است. از آنجایی که کانوپی بالای خودرو قرار دارد بنابراین برای دسترسی به کابین باید بهطور کامل جدا شود و در زمان تصادف هم سرنشینان داخل کابین گیر خواهند گرفت. این طرح بسیار غیر کاربردی باعث میشود ورود و خروج به/از کابین فرآیندی پیچیده باشد.
درهای کشویی
درهای کشویی بهصورت افقی و به سمت عقب خودرو باز میشوند. این نوع درها بهترین و کاربردیترین گزینه برای راحتی دسترسی به ویژه در فضاهای تنگ هستند. معمولاً مینی ونها از درهای کشویی استفاده کردهاند.
درهای متقارن
لولای درهای متقارن که با نام مستعار خودکشی هم شناخته شدهاند در عقب قرار دارد و همه آنها در جهت مخالف با درهای معمولی باز میشوند. درصورتیکه در بهصورت کامل بسته نشده باشد امکان باز شدن ناگهانی آن در سرعتهای بالا بر اثر فشار باد وجود خواهد داشت و شاید سرنشین به بیرون پرت شود. نام درهای خودکشی هم از همین موضوع گرفته شده است. البته مزیتهایی همچون دسترسی راحتتر به کابین وجود دارد و به همین خاطر خودروهای بسیار لوکس همچون رولزرویس از چنین طرحی استفاده نمودهاند.
خودروهای کلاسیک با درهای گالوینگ
وقتی به درهای گالوینگ در خودروهای کلاسیک فکر میکنیم دو خودرو سریعاً جلبتوجه میکنند. مشهورترین خودروهای قدیمی مجهز به این نوع درها مرسدس بنز ۳۰۰SL و DMC دلورین یا DMC-۱۲ هستند. ۳۰۰SL نخستین بار در سال ۱۹۵۴ معرفی شد و تا سال ۱۹۵۷ نیز تولید آن ادامه داشت. دلورین نیز بین سالهای ۱۹۸۱ تا ۱۹۸۳ و تا قبل از ورشکستگی شرکت سازنده تولید شد هرچند عمده شهرت آن را میتوان به خاطر فیلم سینمایی بازگشت به آینده دانست.
درهای گالوینگ در خودروهای امروزی
با اینکه در سالهای اخیر از تعداد خودروهای مجهز به چنین طرحی کاسته شده اما خودروهایی همچون مرسدس SLS AMG و تسلا مدل X از آن استفاده کردهاند. با تمامی این تفاسیر، درهای گالوینگ هنوز هم نقاط ضعفی دارند و حتی تکنولوژی مدرن نیز نتوانسته آنها را رفع نماید. تسلا پس از تولید مدل X با این درها اعتراف کرد مشکلاتی در زمینه توسعه آن داشته و یکی از مالکان کراس اور این برند نیز در سال ۲۰۱۷ شکایت کرد زیرا سرنشینان پس از آتشسوزی خودرو در کابین گیر افتاده بودند. خوشبختانه در آن حادثه همه با حداقل جراحت از مهلکه گریختند اما هنوز هم این موضوع نگرانیهایی را در بر داشته است. کانسپت مرسدس بنز ویژن وان ایلون و دلورین آلفا ۵ هم جزو محصولاتی هستند که تلاش دارند این طرح را همچنان زنده نگه دارند.