افزایش آگاهی و کارآمدی مدیران عامل در مدیریت پروژههای پتروشیمی؛ گامی بلند در مسیر توسعه پایدار
لیلا نوری - کارشناس ارشد پروژه
در صنعت پیچیده و پرمخاطره پتروشیمی، مدیریت پروژه کارآمد حرف اول را می زند. مدیران عاملی که در این صنعت فعالیت می کنند، برای هدایت شرکت خود به سوی موفقیت، باید درک عمیقی از اصول مدیریت پروژه داشته باشند و از توانایی انتخاب و رهبری مدیران پروژه ی مناسب برای هدایت پروژه ها تا سرانجام رسیدن آنها برخوردار باشند. این امر به خصوص در انتخاب مدیر پروژه ی شایسته اهمیت بسزایی دارد .صنعت پتروشیمی، به عنوان یکی از ستونهای اصلی اقتصاد ایران، نقشی حیاتی در توسعه و پیشرفت کشورایفا می کند .پروژههای پتروشیمی، به دلیل پیچیدگی های فنی، حجم سرمایهگذاری بالا و پرخطر بودن، از جمله چالشبرانگیزترین پروژههای صنعتی به شمار می روند. در این میان، مدیران عامل شرکتهای پتروشیمی به عنوان رهبران و تصمیمگیرندگان کلیدی، نقشی محوری در موفقیت و پایداری این پروژهها ایفا می کنند.
آگاهی و کارآمدی مدیران عامل در مدیریت پروژههای پتروشیمی، کلید اصلی در گشودن پتانسیلهای این صنعت و پیشراندن آن به سوی قلههای برتری است.
پیش روی مدیران عامل پتروشیمی چالشهای بسیاری قرار دارد که می بایست با تک تک آنها رو در رو شوند، از جمله این چالش ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
پیچیدگی های فنی: پروژههای پتروشیمی شامل فناوری های پیشرفته و به هم پیوسته اند که درک و تسلط بر آنها نیازمند تخصص و تجربه بسیار بالایی است.
حجم سرمایهگذاری بالا: سرمایهگذاری در پروژههای پتروشیمی، هزینههای هنگفت می طلبد و درازمدت است. مدیران عامل باید منابع مالی را به طور کارآمد و موثر مدیریت کنند تا بازده سرمایهگذاری (ROI) مطلوبی را ارائه کنند.
ریسکهای بالا: پروژههای پتروشیمی با شرایط نامطمئن و خطرات متعددی از جمله نوسانات قیمت مواد اولیه، نوسانات ارزی، بی ثباتی ژئوپلیتیکی و نگرانی های زیست محیطی مواجه هستند. مدیران عامل باید ضمن نظارت دقیق بر ریسک های باقیمانده از قبل ریسک های جدید را یافته و آینده نگرانه ریسک های ممکن پیش رو را شناسایی و برنامه هایی جهت کاهش اثربخشی آنها بر روی پروژه ها راهبردهای کاهش (mitigation strategies) موثری را اجرا کنند. بخصوص که بایستی قادر باشند برآوردی از میزان اثر ریسک در رسیدن به اهداف پروژه به دست آورند.
فشارهای زمانی: یادمان باشد که هزینه و زمان در دانش مدیریت پروژه نقشی اساسی دارند. پروژههای پتروشیمی باید در برنامههای زمانی مشخص و فشرده به اتمام برسند. با توجه به نوع پروژه مدیران عامل باید برنامهریزی و زمانبندی پروژه را به طور دقیق انجام داده و کار تیمی و همکاری را در بین اعضای تیم پروژه ارتقا دهند.
راهکارهای ارتقای آگاهی و کارآمدی:
- آموزش و توانمندسازی:
پیش از هر چیز باید اشاره کرد که میزان تحصیلات دانشگاهی مدیران عامل در این صنعت بهتر است در یکی از رشته های مهندسی، و یا مدیریت باشد.
- برگزاری دورههای آموزشی تخصصی در زمینه مدیریت پروژه، با تمرکز بر جدیدترین و کارآمدترین و بهترین شیوهها و چالشهای مدیریت پروژههای پتروشیمی
- استفاده از شبیهسازی ها( مدلهای کامپیوتری که شرایط واقعی پروژههای پتروشیمی را شبیهسازی می کنند) و مطالعات موردی برای آموزش عملی. استفاده از شبیه سازی های رایانه ای مزایای بسیاری دارد از جمله اینکه یک محیط امن برای یادگیری و ارتکاب اشتباه در اختیار مدیران قرار می دهد، و مهارت های تصمیم گیری برای حل مساله در شرایط واقعی را افزایش می دهد، و در نتیجه اعتماد به نفس مدیران برای مدیریت پروژه ها را بالا می برد.
- آشنایی با نرمافزار ها و ابزارهای تخصصی مدیریت پروژه
تجربه عملی:
- درگیر شدن مستقیم مدیران عامل در مراحل مختلف پروژههای پتروشیمی
- بازدید از پروژههای پتروشیمی در حال اجرا و به اتمام رسیده
- مشارکت در جلسات و کارگاههای آموزشی مربوط به مدیریت پروژ
مشاوره و راهنمایی:
استفاده از مشاوران و متخصصان مجرب در زمینه مدیریت پروژه
استقرار سیستمهای مدیریت پروژه پخته
استفاده از مقایسه عملکردی (benchmarking) برای مقایسه عملکرد با بهترین شیوههای صنعت
فرهنگسازی و ترویج دانش مدیریت پروژه:
- ایجاد فرهنگ پروژه محور در سازمان
- ترویج اشتراکگذاری دانش در زمینه مدیریت پروژه
- تشویق و حمایت از مدیران عامل برای ارتقای مهارتها و دانش خود در این زمینه
استفاده از فناوری اطلاعات:
_ استفاده از نرمافزار های تخصصی مدیریت پروژه برای برنامهریزی، کنترل و نظارت بر پروژهها
_ استفاده از تحلیل دادهها برای تصمیمگیری در مدیریت پروژه
_ استفاده از ابزارهای همکاری برای ارتباط و همکاری بین اعضای تیم پروژه
بدیهی است؛ تمامی مباحث ذکر شده جزو وظایف مستقیم اجرایی مدیر عاملان این صنعت نمی باشد. تسلط بر کلیات و به روز بودن دانش مدیران عامل و ارتقاء توسعه فردی کمک شایانی به انتخاب مدیران اجرایی که هر کدام دانش و مهارت تخصصی واحدهای مربوطه در بدنه سیستم را خواهند داشت ، تا با یک دیدگاه مشترک در راستای رسالت سازمان و به ثمر رساندن پروژه پیش روند .
در پایان لازم است که بگویم افزایش آگاهی و کارآمدی مدیران عامل در مدیریت پروژههای پتروشیمی، سرمایهگذاری هوشمندانهای است که بازده بسیار ارزشمندی به همراه خواهد داشت. با اجرا راهکارهای ارائه شده در این مقاله، می توان شاهد بهبود قابل توجه در عملکرد پروژه و موفقیت کلی در صنعت پتروشیمی بود.