نکات مهم درباره تعویض روغن گیربکس خودرو / سیر تا پیاز واسکازین

 در این مقاله می‌خواهیم ضمن معرفی روغن گیربکس و انواع آن، برندهای مختلف، قیمت و نحوه تعویض، به بعضی از مهم‌ترین سوال‌های ذهن رانندگان در باره روغن گیربکس یا همان واسکازین بپردازیم پس به سیاق گذشته از ذره بین روزگار خودرو کمک خواهیم گرفت.

روغن گیربکس(واسکازین) چیست؟

روغنی که در جعبه دنده خودرو ریخته می‌شود تا از ایجاد سایش و خوردگی قطعات گیربکس جلوگیری کند روغن گیربکس و یا واسکازین نامیده می‌شود.

این روغن درست به مانند روغن موتور مطابق با سطح کیفی API و ویسکوزیته طبقه بندی می‌شود. این روغن‌ها دارای گرانروی بسیار کم هستند و با تمامی آلیاژهای فلزی به کار رفته در جعبه دنده سازگاری ۱۰۰ درصدی دارند.

ویسکوزیته به چه معناست؟

ویسکوزیته یا گرانروی به واحدی می‌گویند که با آن میزان میل یک سیال برای جاری شدن لایه به لایه را اندازه می‌گیرنند. به عبارت ساده تر چسبندگی مواد جاری مانند مایعات هر چه قدر بیشتر باشد به تنش یا حرکت برشی بیشتری برای جاری شدن نیاز دارد. مثلا گرانروی عسل از شیر بسیار بیشتر است. این خاصیت روغن‌های داخل خودرو باعث چسبندگی به سطوح فلزی و ایجاد محافطت بیشتر دارد.

انواع روغن جعبه دنده خودروها

همانطور که می‌دانید گیربکس به دو دسته کلی گیربکس دستی و اتوماتیک تقسیم می‌شود. بنابراین بدیهی است که روغن‌های مورد استفاده در آنها هم متفاوت باشد.

روغن هیدرولیک MTF (manual transmission fluid )

روغن‌های ام تی اف برای گیر بکس‌های دستی ساخته شده‌اند. برای تشخیص آنها هم کافیست روی جلد بطری حاوی روغن را نگاه کنید اگر با سه حرف انگلیسی MTF روبه‌رو شدید یعنی این روغن مناسب گیربکس دستی است.

روغن هیدرولیک اتوماتیک ATF ( Automatic transmission fluid )

این روغن‌ها مخصوص گیربکس‌های اتوماتیک هستند. برای تشخیص هم درست مانند روغن گیربکس دستی کافیست روی جلد گالن را نگاه کنید اگر با سه حرف ATF مواجه شدید یعنی روغن مذکور مناسب گیربکس اتوماتیک است.

 معمولا روغن‌های گیربکس اتوماتیک از گرانروی کمتری برخوردار بوده و رقیق تر می‌باشند که این به خاطر تفاوت قرارگیری چرخ دنده‌ها و نحوه جایگیری آنها در جعبه دنده اتوماتیک می‌باشد.

اما روغن واسکازین دستی، معمولا غلیظ تر بوده و حاوی ترکیبات متفاوتی می‌باشد که برای دنده‌های دستی مناسب تر است. بنابراین هیچگاه نباید روغن گیربکس دستی را به جای اتوماتیک به کار برد. این کار آسیب شدیدی به اجزای خودروی عزیز شما خواهد زد و احتمالا چند ده میلیون تومان روی دستتان هزینه خواهد گذاشت.

تفاوت روغن گیربکس دستی و اتوماتیک

پاسخ به نوعی می‌تواند بسیار ساده و در عین حال بسیار پیچیده باشد. پاسخ ساده این است که از فروشنده بخواهیم بنا بر مدل خودرو و نوع جعبه دنده روغن مناسبی به ما بدهد.

پاسخ پبچبده امامی تواند کمک کن تا درک درستی از اختلاف میان این دو روان‌کننده داشته باشید. بربای این کار ابتدا باید تفاوت دو گیربکس دستی و اتوماتیک را بدانیم.

جعبه دنده دستی شامل دو شافت است که مجموعه‌ای دنده‌ها را به همراه خود دارد. این دو شافت هنگام تعویض دنده با هم درگیر می‌شوند که این باعث ایجاد حرارت و اصطکاک شدید می‌شود. روغن گیربکس وظیفه روان کردن و خنک کردن این قطعات را دارد و اجازه نمی‌دهد که دما و اصطکاک از یک حدی بیشتر شود.

مشخصات روغن گیربکس دستی

ویسکوزیته

تفاوت‌های فرمول شیمیایی روغن گیربکس شاید برای شما اهمیت چندانی نداشته باشد. چیزی که باید مهم باشد غلظت بالاتر روغن دنده نسبت به روغن موتور است. ویسکوزیته روغن گیربکس باید به اندازه‌ای باشد که به راحتی فشار گرما و اصطکاک وارد شده به جعبه دنده را خنثی کند.

مقاومت در برابر گرما

روغن جعبه دنده باید دارای مقاومت بسیار بالایی در برابر گرما باشد.

مقاومت در برابر فشار

یکی دیگر از وظیفه‌های روغن گیربکس نگهداری از دنده‌ها در هنگام فشار بسیار زیاد است که اگر به خوبی عمل نکند باعث خوردگی چرخ دنده‌ها می‌شود.

روغن‌های مناسب گیربکس اتوماتیک

در جدول زیر می‌توانید نوع روغن مناسب به نسبت مدل خودروی خود را بیابید:

نوع خودرو	استاندارد روغن گیربکس
نیسان ماکسیما	ATF MATIC D
پژو ۲۰۶ و مگان	ATF ۴HP۲۰
هیوندای جنسیس	ATF ۹۶۳۸
رنو لیفان نیسان میتسوبیشی	ATF CVT
برلیانس رنو تویوتا موسو	ATF DEXRON III
هوندا سیویک	ATF DW-۱
ام جی، تویوتا، سوزوکی	ATF JWS-۳۳۰۹
مزدا	ATF M-V
کیا سورنتو	ATF RED-۱K
ام وی ام، برلیانس، جک، کیا، هیوندای، میتسوبیشی	ATF SP III
تویوتا فوررانر	ATF T−IV
تویوتا و لکسوس	ATF WS
ولوو	AW-۱
ام جی GS	DEXRON DCT fluid

 

روغن‌های مناسب گیربکس دستی

به عنوان نمونه، بیشتر روغن‌های گیربکس مناسب خودروهای دستی موجود در ایران، میزان SAE بین ۷۵w-۹۰ را داشته و سطح کیفیت آنها معمولا GL۴ یا GL۵ ارزیابی می‌شود. به این ترتیب می‌توان بر اساس جدول زیر انواع روغن گیربکس مناسب خودروی خود را بیابید:

 

برند خودرو	روغن گیربکس
کیا سراتو	۷۵W-۸۰ GL۴
دنا، سمند، پژو، رنو ال ۹۰، پراید، زانتیا	۷۵W-۸۰ GL۵
ام جی، ام وی ام، برلیانس، تویوتا، جک، رنو، تیبا، ریو، لیفان، مزدا، ماکسیما، میتسوبیشی	۷۵W-۹۰ GL۵
آریسان، کیزاشی، لیفان	۸۰W-۹۰ GL۵
برلیانس	۸۵W-۹۰ GL۴

 

زمان تعویض روغن گیربکس دستی

در گیربکس‌های دستی معمولا پس از مدتی که از خودرو استفاده شد روغن گیربکس خراب می‌شود. فشار زیاد گیربکس حرارت بالا و فعالیت یاتاقان باعث می‌شود تا ذررات فلزی ریزی که با نام پیلیسه هم در بین عوام شناخته می‌شوند آزاد شوند و روغن را الوده کنند. به همین خاطر پیشنهاد می‌شود هر ۵۰ هزار کیلومتر به فکر تعویض روغن باشید.

اگر در شرایطی هستید که از خودرو استفاده مداوم دارید پیشنهاد ما به شما تعویض روغن در هر ۲۵ هزار کیلومتر پیمایش است.

زمان تعویض روغن گیربکس‌های اتوماتیک

در گیربکس‌های اتوماتیک حرارت بیشتری نسبت به گیربکس‌های دستی ایجاد می‌شود. همین افزایش دما و حرارت است که کیفیت روغن را کم می‌کند.

پس اگر می‌خواهید که عملکرد خودرو را تحت‌تأثیر مسائلی قرار ندهید که قابل‌پیشگیری هستند، حواستان به تعویض روغنِ به‌موقع باشد. نظر کارشناسان برای زمان تعویض روغن گیربکس اتوماتیک هر ۱۰۰هزار تا ۱۵۰هزار کیلومتر است. البته اگر زودتر دست به کار شوید و مثلا هر ۵۰ هزار کیلومتر تعویض روغن گیربکس را انجام بدهید هم ضرری ندارد.

قیمت انواع برندهای مختلف روغن گیربکس دستی

برند روغن گیربکس	حجم	قیمت (تومان)
لوبریفنت	۱ لیتری	۲۹۹۰۰۰
لیکومولی	۱ لیتری	۲۴۹۰۰۰
کاسپین	۱ لیتری	۳۰۹۰۰۰
پروفیکار	۱ لیتری	۲۹۹۰۰۰
آدینول	۱ لتری	۶۹۹۰۰۰
بوش	۱ لیتری	۲۸۶۰۰۰
ایرانول	۱ لیتری	۲۹۹۰۰۰

 

قیمت انواع برندهای مختلف روغن گیربکس اتوماتیک

برند روغن گیربکس	حجم	قیمت (تومان)
توتاچی	۴ لیتری	۳۹۵۰۰۰۰
لوبریفنت	۱ لیتری	۳۴۹۰۰۰
راونول	۱ لیتری	۱۹۹۹۰۰۰
هوندا	۰.۱ لیتری	۲۷۹۰۰۰
ZF life guard	۱ لیتری	۱۷۹۹۰۰۰
نیسان	۴ لیتری	۴۹۹۰۰۰۰
آیسین AFW	۴ لیتری	۲۵۹۹۰۰۰

 

 

سخن پایانی

یکی از مهم‌ترین بخش‌های مصرفی در خودرو روغن‌های داخل ان است. روغن موتور و گیربکس، روغن ترمز و روغن هیدرولیک. شاید این روغن‌ها قیمتی نداشته باشند و شاید هم از نظر شما گران به نظر برسند اما با این وجود بسیار بسیار مهم است که سر موقع تعویض شوند تا آسیبی به خودرو نرسد. صد البته که هر چه خودرو پیشرفته تر باشد این تعویض کاری‌ها باید به موقع تر و سر وقت انجام شود و قطعا هزینه آن هم بالاتر می‌رود. نقل قول معروفی از جیسون استاتهام در فیلم ترانسپورتر هست جایی که جیسون می‌گوید از خودرو درست مراقبت کن تا خودرو هم در مواقع نیاز از تو مراقبت کند! انجام سرویس‌های دوره‌ای و تعویض لوازم و موارد مصرفی باعث می‌شود تا خودرو سالم و سرپا باقی بماند. البته تعداد زیادی از هموطنان ما هستند که به خودرو حساسند و در نگهداری از خودروی خود واقعا در سطح جهانی نمونه‌اند. نظر شما درباره انجام سرویس دوره‌ای خودرو در زمان مناسب چیست؟ آیا شما هم از آن دسته افراد هستید که به این مطلب بسیار اهمیت می‌دهید یا خیر؟ نظر خود را با ما در کامنت‌ها به اشتراک بگذارید.